Artist In The World

Weg naar ergens anders. Met de rug naar de lens.

André Smits reist sinds 2008 over heel de wereld. Zijn pad wordt uitgestippeld door hem reeds gefotografeerde en dus gekende kunstenaars. Ooit is het ergens begonnen. Een foto van een kunstenaar in zijn of haar atelier met de rug naar de camera. Die kunstenaar wijst Smits op andere kunstenaars. Die op hun beurt hem weer wijzen op andere. En zo trekt André Smits de wereld door om hen in hun atelier te fotograferen met de rug naar de lens alsof hun gelaat er niet toe doet. In tegenstelling tot het werk dat ze produceren. Dat de wereld in moet, dat gezien moet worden, dat besproken moet worden, dat getoond moet worden… Met ander woorden; op de lens af.

Met zijn project legt hij de vinger op een gevoelige plek. Het gaat toch altijd immers om het werk dat de kunstenaar produceert? Toch niet om zijn of haar status, of…? Het gaat vooral om de plaats waar het allemaal tot stand komt.
Het atelier, het heilige der heilige van de kunstenaar, waar zich processen afspelen die er vooral om te doen zijn om iets, in welke vorm dan ook, mee te delen. En dat levert een prachtige database (de grootste die ik ken) op van meer dan 4000 foto’s van ateliers waarin de kunstenaar figureert.

Hij noemt het project ‘Artist In The World / Never Ending Art Trip’ en dat is geen eufemisme. Overal ter wereld fotografeert hij kunstenaars in hun ateliers. Hij is daarom veel op reis, zo’n zeven maanden per jaar. En als hij even terug naar Nederland komt dan is dat op een plek waar niemand is. Tot voor kort in Hoek, Zeeuws-Vlaanderen, een oude boerderij onderaan de dijk van de Westerschelde. Waar hij omringd wordt door een kaal leeg landschap, door muizen, ratten, bevers, zelfs een uil. Deze plek heeft Smits onlangs ingeruild voor een andere. Kattendijke off all places. Een gehucht onder de rook van Goes. Ik ken Kattendijke uit mijn prille jeugd. Mijn oma woonde er. Ik leerde er ‘paardrijden’ op het varken. En in dat merkwaardige gehucht is Smits neergestreken. Zijn onderkomen is een lieflijk oud buurthuis dat hij afgelopen zaterdag inwijdde met een installatie van zijn foto’s gemaakt in New York omlijst door in graffity stijl geschilderde namen van de kunstenaars. Ook is er een installatie te zien van Monika Dahlberg.

Smits wil van het voormalige buurthuis een art centrum maken. Dat gaat hem lukken. Hij kan kiezen uit werken van meer dan 4000 kunstenaars. Want het zit zo: Als de sympathieke Smits je heeft gefotografeerd, en daar neemt hij ruimschoots de tijd voor, ontstaat er een band. En die band zorgt ervoor dat je nooit nee zegt tegen André. We gaan het zien. Maar nieuwe einders lonken. The Never Ending Art Trip must go on. En dat maakt van het plaatsje uit mijn jeugd het centrum van de wereld zolang André Smits er resideert.

Loek Grootjans
loekgrootjans.com/

Galerie Holger John